Integriteit van openbare aanbestedingen
In de afgelopen jaren is door het openbaar ministerie hoge prioriteit toegekend aan de bestrijding van ondermijnende activiteiten door de georganiseerde misdaad. Van ondermijning is onder meer sprake als de integriteit en effectiviteit van overheidsinstellingen worden aangetast. In verschillende landen (Canada, Italië, Verenigde Staten) is vastgesteld dat georganiseerde criminaliteit in belangrijke mate afbreuk kan doen aan de integriteit van overheidsbeslissingen, meer concreet van besluitvorming bij openbare aanbestedingen. Georganiseerde criminaliteit manifesteert zich in het corrumperen of bedreigen van ambtenaren, bestuurders en politici die bij de besluitvorming rondom openbare aanbestedingen en publieke contracten zijn betrokken. Hierdoor kan georganiseerde misdaad een ‘regulerende’ rol vervullen door bij openbare aanbestedingen prijs- en werkafspraken te maken met bedrijven die meedingen in de strijd om overheidsopdrachten. In deze omstandigheden wordt de marktwerking bij openbare aanbestedingen gefrustreerd.
In Italië zijn in de afgelopen decennia diverse onderzoeksprojecten uitgevoerd naar de manier waarop de maffia in staat is gebleken om de uitkomst van deze aanbestedingen te manipuleren en geld te onttrekken aan de staatskas. De aanbestedingsregels lijken echter misbruikbestendiger te zijn geworden, hetgeen de vraag oproept of de invloed van de georganiseerde misdaad op de uitkomst van openbare aanbestedingen in Italië is afgenomen. In het ochtenddeel van dit seminar wordt door onderzoekers uit Noord- en Zuid-Italië op deze vraag ingegaan. Tevens bespreken zij de condities waaronder de georganiseerde misdaad in staat is om de publieke besluitvorming naar haar hand te zetten.
In het middagdeel wordt ingegaan op de situatie in Nederland. Is er sprake van aantasting van integriteit van openbare aanbestedingen door de aanwezigheid van georganiseerde criminaliteit? Wat hebben de grote parlementaire onderzoeken naar de aard en omvang van de ‘Bouwfraude’ in Nederland ons in dat opzicht geleerd? Hoe wordt vandaag de dag de integriteit bewaakt van de openbare besluitvorming en geven recente kwesties (zoals de casus van ex-gedeputeerde Hooijmaijers in Noord-Holland en het corruptieonderzoek naar voormalig wethouder Van Rey in Roermond) aanleiding tot de veronderstelling dat de integriteit van publieke beslissers onder druk staat?
dr. Paolo Canonico and dr. Ernesto de Nito
(Università di Napoli/Università Mana Graecia di Catanzaro, Italia)
Criminal infiltration of the public sector
prof. dr. Stefano Caneppele (Università Catholica di Milano /Transcime, Italia)
The awarding of public contracts and safeguarding integrity; the Italian experience
drs. André Mikkers (forensisch onderzoeker Price Waterhouse Coopers)
De aanbestedingsregels; potentiële risico’s in de uitvoering hiervan
prof. dr. Marcel Pheiffer (Nyenrode Business University)
Integriteit in de publieke sector: het onderzoek ‘Schoon Schip’
drs. Stefanie Lablans (Rijksrecherche) en drs. Jacco Hakfoort (Autoriteit Consument & Markt)
Ervaringen met de aanpak van corruptie en kartelvorming bij publieke aanbestedingen